Admin
Yönetici
- Katılım
- 19 Şub 2025
- Mesajlar
- 180
- Tepkime puanı
- 0
- Puanları
- 16
1- قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ “De ki: Sığınırım insanların Rabbine.”
Önceki sûrede bedene ait zararlı şeylerden Allaha sığınma anlatılmıştır. Sığınılan şeyler hem insandan, hem de insanın dışındaki şeylerden idi. Bu sûrede ise, tamamen insana zarar veren şeylerden sığınılmıştır.
Cenab-ı Hakka “insanların Rabbi” ünvanıyla sığınmakta şöyle bir mana vardır: İnsanlara vesvese verenin şerrinden, onların işlerine mâlik ve ibadetlerine layık olan Rab’lerine sığınıyorum.
2- مَلِكِ النَّاسِ “İnsanların Melikine.”
3- إِلَهِ النَّاسِ “İnsanların İlâhına.”
“İnsanların Meliki” ve “insanların İlahı” ilk ayette geçen “İnsanların Rabbi” ifadesini beyan eder. Çünkü Rab, bazan melik olmayabilir. Melik de ilah olmayabilir. Ayetlerin bu şekilde nazmında, Cenab-ı Hakkın kendisine sığınılmaya layık olduğuna bir delâlet vardır.
Keza, bu sıralamada ilâhî marifete nazar edenin mertebelerini hissettirmek vardır. Çünkü marifetullahı araştıran bir kimse önce kendisi üzerindeki görülen ve görünmeyen nimetlerden yola çıkarak, onu terbiye eden bir Rab’bin varlığına ulaşır.
Sonra tefekkürde biraz daha derinleşir. Anlar ki bu Rab, hiçbir şeye muhtaç değildir ve her şeyin sahibidir, kendisinin ihtiyacı olan herşey O’ndandır. Öyleyse O Rab, gerçek Meliktir.Sonra bundan yola çıkarak ibadete layık olanın sadece O olduğunu, başkasının olmadığına istidlâlde bulunur.
“İnsan” kelimesinin tekrarı, izharda daha ziyade beyan ve insanın şerefini hissettirme olmasındandır.
4- مِن شَرِّ الْوَسْوَاسِ الْخَنَّاسِ “O sinsi vesvesecinin şerrinden.”
Vesvese veren şeytan, insan Rabbini anınca büzülür, geri çekilir. Ayetteki “Hannas” ifadesi bunu anlatır.
5- الَّذِي يُوَسْوِسُ فِي صُدُورِ النَّاسِ “O ki, insanların kalplerine vesvese verir.”
Bu vesveseci şeytan, insanlar Rab’lerinden gafil olduklarında onların kalplerine vesvese verir.
Vesvese, insandaki vehim kuvveti gibidir. Çünkü vehim, işin başlangıç kısmında akla yardım eder. Ama iş sonuç kısmına gelince, o vehim büzülür, o kişiye vesvese vermeye, tereddüte düşürmeye çalışır.
6- مِنَ الْجِنَّةِ وَ النَّاسِ “Gerek cinlerden, gerek insanlardan.”
O vesveseci, hem cinlerden, hem de insanlardan olur.
Veya şu manaya işaret eder: O vesveseci şeytan, insanların kalplerinde cin ve insanlar cihetinden vesveseler verdirir.
Bazıları ayetin bu kısmını, bir önceki ayetin sonunda yer alan “nas”ı beyan olarak açıkladılar. Yani “o şeytan, hem cinlere, hem de insanlara vesvese verir” manası verdiler. Bununla, o vesvasın vesvesesinin cin ve insi içine aldığına dikkat çektiler. Bu, zorlamalı bir te’vildir, ibare buna müsait değildir. Ancak (Kamer, 6) ayetinde “daî” kelimesinin “da’” şeklinde gelmesi gibi, “nas” ifadesini “nâsî” yani “unutan” şeklinde değerlendirirsek doğru bir mana olur. Çünkü Allahı unutmak, cin ve insin hepsini içine alan bir durumdur.
Hz. Peygamber şöyle buyurur:
“Felak ve Nas sûrelerini okuyan, sanki Allahu Teâlânın indirdiği bütün kitapları okumuş gibidir.”
Yazar:
Prof.Dr. Şadi Eren
Önceki sûrede bedene ait zararlı şeylerden Allaha sığınma anlatılmıştır. Sığınılan şeyler hem insandan, hem de insanın dışındaki şeylerden idi. Bu sûrede ise, tamamen insana zarar veren şeylerden sığınılmıştır.
Cenab-ı Hakka “insanların Rabbi” ünvanıyla sığınmakta şöyle bir mana vardır: İnsanlara vesvese verenin şerrinden, onların işlerine mâlik ve ibadetlerine layık olan Rab’lerine sığınıyorum.
2- مَلِكِ النَّاسِ “İnsanların Melikine.”
3- إِلَهِ النَّاسِ “İnsanların İlâhına.”
“İnsanların Meliki” ve “insanların İlahı” ilk ayette geçen “İnsanların Rabbi” ifadesini beyan eder. Çünkü Rab, bazan melik olmayabilir. Melik de ilah olmayabilir. Ayetlerin bu şekilde nazmında, Cenab-ı Hakkın kendisine sığınılmaya layık olduğuna bir delâlet vardır.
Keza, bu sıralamada ilâhî marifete nazar edenin mertebelerini hissettirmek vardır. Çünkü marifetullahı araştıran bir kimse önce kendisi üzerindeki görülen ve görünmeyen nimetlerden yola çıkarak, onu terbiye eden bir Rab’bin varlığına ulaşır.
Sonra tefekkürde biraz daha derinleşir. Anlar ki bu Rab, hiçbir şeye muhtaç değildir ve her şeyin sahibidir, kendisinin ihtiyacı olan herşey O’ndandır. Öyleyse O Rab, gerçek Meliktir.Sonra bundan yola çıkarak ibadete layık olanın sadece O olduğunu, başkasının olmadığına istidlâlde bulunur.
“İnsan” kelimesinin tekrarı, izharda daha ziyade beyan ve insanın şerefini hissettirme olmasındandır.
4- مِن شَرِّ الْوَسْوَاسِ الْخَنَّاسِ “O sinsi vesvesecinin şerrinden.”
Vesvese veren şeytan, insan Rabbini anınca büzülür, geri çekilir. Ayetteki “Hannas” ifadesi bunu anlatır.
5- الَّذِي يُوَسْوِسُ فِي صُدُورِ النَّاسِ “O ki, insanların kalplerine vesvese verir.”
Bu vesveseci şeytan, insanlar Rab’lerinden gafil olduklarında onların kalplerine vesvese verir.
Vesvese, insandaki vehim kuvveti gibidir. Çünkü vehim, işin başlangıç kısmında akla yardım eder. Ama iş sonuç kısmına gelince, o vehim büzülür, o kişiye vesvese vermeye, tereddüte düşürmeye çalışır.
6- مِنَ الْجِنَّةِ وَ النَّاسِ “Gerek cinlerden, gerek insanlardan.”
O vesveseci, hem cinlerden, hem de insanlardan olur.
Veya şu manaya işaret eder: O vesveseci şeytan, insanların kalplerinde cin ve insanlar cihetinden vesveseler verdirir.
Bazıları ayetin bu kısmını, bir önceki ayetin sonunda yer alan “nas”ı beyan olarak açıkladılar. Yani “o şeytan, hem cinlere, hem de insanlara vesvese verir” manası verdiler. Bununla, o vesvasın vesvesesinin cin ve insi içine aldığına dikkat çektiler. Bu, zorlamalı bir te’vildir, ibare buna müsait değildir. Ancak (Kamer, 6) ayetinde “daî” kelimesinin “da’” şeklinde gelmesi gibi, “nas” ifadesini “nâsî” yani “unutan” şeklinde değerlendirirsek doğru bir mana olur. Çünkü Allahı unutmak, cin ve insin hepsini içine alan bir durumdur.
Hz. Peygamber şöyle buyurur:
“Felak ve Nas sûrelerini okuyan, sanki Allahu Teâlânın indirdiği bütün kitapları okumuş gibidir.”
Yazar:
Prof.Dr. Şadi Eren
